γράφει ο Λευτέρης Κανταράκης

Η διαφήμιση και προβολή του νήσου μας είναι ένα θέμα από μόνο του που χρήζει ιδιαίτερης προσοχής. Είναι απόλυτα θεμιτό να συνεισφέρουμε όλοι πάνω σε αυτό όσο καλύτερα μπορεί ο καθένας.

Τις τελευταίες ημέρες και καθώς πλησιάζουμε στις Δημοτικές Εκλογές του Μαϊου, έρχονται ξανά στο προσκήνιο πολιτευτές όλων των συνδιασμών, μιλώντας για τα δύσκολα και χρόνια προβλήματα της Σκιάθου. Όλα τα θέματα που θίγονται είναι ιδιαίτερα σοβάρα και οι λύσεις που ακούγονται είναι στην πλειοψηφία τους λογικές, εφικτές και θα βελτιώσουν, αν εφαρμοστούν, κατά πολύ τις υπηρεσίες και το βιοτικό επίπεδο του νησιού.

Τα περισσότερα λαϊκά τραγούδια της Σκιάθου είναι αφηγηματικά, δηλαδή δίνουν περισσότερο έμφαση στο στοίχο παρά στο στο χορευτικό κομμάτι τους. Τα αφηγηματικά τραγούδια είναι συνήθως μεγάλα και για αυτό το λόγο είναι δύσκολο και σπάνιο να χορευτούν γιατί κουράζουν.

Τα παλιά χρόνια, η παραδοσιακή φορεσιά συντρόφευε τους κάτοικους του νησιού σε κάθε πτυχή της καθημερινής τους ζωής, την χαρά ή τη λύπη, και έχει πάψει να φοριέται εδώ και αρκετές δεκαετίες.

Οι άντρες φορούσαν βράκες και μακρύ φέσι με μακριά φούντα. Η ενδυμασία τους ήταν όμοια με την ενδυμασία των Υδραίων. Λίγα όμως χρόνια μετά την Επανάσταση του 1821, άρχισαν οι άνδρες να αντικαθιστούν τις βράκες τους με παντελόνια και σακάκια.

Στις 20 Νοεμβρίου έχουμε τη λιτάνευση της εικόνας της Παναγίας που βρίσκεται στην εκκλησία των Τριών Ιεραρχών, και μεταφορά της στο μοναστήρι της Κουνίστρας. Σε όλη τη διάρκεια της διαδρομής ακούγονται πυροβολισμοί, αποδίδοντας έτσι τιμές, στην εικόνα καθώς περνά από την Ακρόπολη (στάση λεωφορείου 4). Η λειτουργία συνεχίζεται όλη τη νύχτα και νωρίς το πρωί η εικόνα επιστρέφει στην εκκλησία μέσα στην πόλη. Στις 21 Νοεμβρίου το μοναστήρι της Κουνίστρας γιορτάζει την Αποκάλυψη της Θεοτόκου.

Η περιφορά του Επιταφίου της Θεοτόκου λέγεται και "Πάσχα του καλοκαιριού" και είναι ένα έθιμο που συναντάμε σε ελάχιστα μέρη της Ελλάδας. Το πρωί της 14ης Αυγούστου, οι γυναίκες στολίζουν τον επιτάφιο με λουλούδια και η τελετή αρχίζει το βράδυ της ίδιας ημέρας στο μοναστήρι της Ευαγγελίστριας. Κατά την περιφορά του ιερού επιταφίου και σε όλη τη διαδρομή μέχρι την επιστροφή στο μοναστήρι, οι πιστοί ακολουθούν και ψέλνουν μαζί με τον ιερέα.

Τα τελευταία χρόνια αναβιώνουν τα έθιμα «εωθινό» και «λαμπαδηφορία» από τον δήμο Σκιάθου, την τοπική ομάδα Σώματος Ελληνικού Οδηγισμού και το Πνευματικό Κέντρο των εκκλησιών της Σκιάθου. Το εωθινό σημαίνει το εορταστικό ξύπνημα του νησιού και γινόταν ανήμερα της 25ης Μαρτίου στις 5 η ώρα το πρωί με τη συμμετοχή των μαθητών της ΣΤ΄ τάξης του τότε δημοτικού σχολείου. Ψέλνονταν εμβατήρια («Ολη δόξα όλη χάρη» και «Της δόξας λάμπει γαλανό το φως στη χώρα»), καθώς και ύμνοι της Εκκλησίας προς τιμήν της απελευθέρωσης του γένους. Η λαμπαδηφορία, γίνεται το βράδυ στις 8 η ώρα, ανήμερα της 25ης.

Σύμφωνα με το έθιμο, αφού είχαν τελειώσει όλες οι εργασίες και το νέο σκάφος ήταν πλέον έτοιμο να πέσει στη θάλασσα, ερχόταν ο παπάς του χωριού για να διαβάσει το νέο πλοίο. Στο τέλος, χάραζε στην πρύμνη 3 σταυρούς, έδινε ένα χτύπημα στην πρύμνη με το σκεπάρνι και επικαλούταν την συνδρομή του Αγίου Νικολάου, προστάτη των ναυτικών, λέγοντας "βοήθα Αη Νικόλα". Έπειτα, ο πλοίαρχος και ο αρχιναυπηγός δίνουν και αυτοί ευχές με τη σειρά τους και τότε το συγκεντρωμένο πλήθος τραβάει με σχοινιά ώστε να κυλήσει πάνω σε μια σχάρα το σκάφος προς την θάλασσα.

Σε αντίθεση με πολλά μέρη της Ελλάδας, η Σκιάθος διατηρεί ακόμη το αγιορείτικο τυπικό. Τη νύχτα της Μεγάλης Παρασκευής, η ακολουθία του Επιταφίου αρχίζει στις 01:00 τα ξημερώματα του Μεγάλου Σαββάτου και όχι στις 10:00 της Μεγάλης Παρασκευής όπως συνηθίζεται στις περισσότερες περιοχές. Έπειτα από μια τρίωρη λειτουργία, στις 04:00 τα ξημερώματα ξεκινά η περιφορά του επιταφίου στην πόλη της Σκιάθου. Μπροστά προχωράει ο ιερέας απαγγέλοντας τους θρησκευτικούς ψαλμούς και ο κόσμος που ακολουθεί επαναλαμβάνει τους ψαλμούς.

Ήταν αρχές Ιουλίου 2008 όταν βρισκόμουν στην υποδοχή γνωστού ξενοδοχείου της Σκιάθου καθώς με πλησίασε μία τουρίστρια που ήθελε να ρωτήσει πληροφορίες για το νησί. Αφού έμαθε για τις πιο όμορφες παραλίες και τη νυχτερινή ζωή, με ρώτησε "Που γυρίστηκε η ταινία Μάμμα Μία;". Ήταν λίγες μέρες αφού το διάσημο μιούζικαλ είχε κάνει περμιέρα και ο κόσμος ήταν γοητευμένος. Την ίδια στιγμή, λίγα χιλιόμετρα μακρυά, στη χώρα της Σκιάθου, κάποιος - κάπου, ρωτούσε το ίδιο πράγμα.